پي گيري چك برگشتي:

 

يكي از معضلات كنوني در دادگاه هاي كشور، موضوع چك هاي برگشتي يا بدون اعتبار (بلامحل ) است كه پرونده هاي زيادي را در اين خصوص به خود اختصاص داده است.

چك هاي صادر شده زماني كه در تاريخ خود وصول نشود و نتيجه صدور گواهي پرداخت شدن داشته باشد، از نظر پي گيري قانوني و قضايي از دو جنبه قابليت پي گيري دارد:

1. كيفري

2. حقوقي

با تغيير قانون چك در سال 1382 و تدوين قانون اصلاحي صدور چك، بسياري از مردم هنوز درباره ي جنبه ي كيفري اين گونه چك ها آگاهي كافي ندارند. براي روشن شدن موضوع بايد گفت كه زماني مي توان از نظر كيفري چك برگشتي اقدام كرد كه چك در تاريخ صادر شده به طرف مقابل تحويل داده شود؛ به اين معنا كه اگر تاريخ وصول چك 1/9/1388 باشد، بايد در همان تاريخ تحويل مشتري يا خريدار شود و اگر چك مورد نظر چك مورد نظر به تاريخ 1/9/1388 يك روز و يا 10 روز و يا يك ماه قبل صادر شده باشد و در همان تاريخ صدور تحويل شده باشد يا به زبان عُرف مدت دار باشد؛ حتا براي يك روز قبل، ديگر حالت كيفري چك از بين خواهد رفت و بايد به صورت حقوقي اقدام شود.

هدف قانون گذار از تغيير قانون قبلي به قانون فعلي و به روز كردن چك هاي صادر شده اين بوده است كه تا حدي بتواند از صدور چك هاي مدت دار جلوگيري كند.

چند توصيه مهم به دارندگان چك كه مي خواهند از راه كيفري صادر كننده را تعقيب كنند: براي تعقيب كيفري، دارنده چك فرص داريد تا 6 ماه پس از تاريخ صدور به بانك براي اخذ پول خود مراجعه كند و اگر چك قابل پرداخت نبود، دارنده چك مهلت دارد تا 6 ماه پس از صدور گواهي عدم پرداخت از بانك براي شكايت به داد سرا مراجعه كند. براي مثال: اگر تاريخ چك 22/2/1388 باشد شما مهلت داريد تا تاريخ 22/8/1388 براي وصول چك اقدام كنيد و اگر اقدام كرديد و درحساب موجودي نبود از آن زماني كه برگه ي عدم پرداخت را از بانك گرفته باشيد به مدت 6 ماه براي شكايت به دادگاه فرصت داريد مواردي كه دارنده چك در شكايت بايد رعايت كند:

براي شكايت كيفري بايد به دادسرايي مراجعه كنيم كه بانك مورد نظر در آن حوزه قضايي باشد. مثلاً اگر چكي در بانك زاهدان صادر شده باشد و بر اساس گردش در تهران آمده باشد، شاكي بايد اعتراض خود را در دادسراي زاهدان انجام دهد.

مدارك و هزينه هايي كه براي شكايت بايد انجام شود عبارت اند از:

1. كپي برابر با اصل شده چك.

2. كپي برابر با اصل شده برگه عدم پرداخت.

3. تنظيم شكايت و ابطال تمبر.

4. محاسبه ي هزينه ي شكايت كيفري چك هاي بي محل بر اساس مبلغ آن انجام مي شود.

سئوال : دارنده چك بدون محل از چه شخصي مي تواند شكايت كند؟

جواب : فقط عليه صادر كننده اگر يك چك ده دست چرخيده باشد از هيچ يك نمي توان شكايت كرد.

سئوال : آيا مسئوليت عدم پرداخت تنها با صادر كننده است؟

جواب : خير. نفرات قبل هم مسئوليت دارند، البته آنها مسئوليت كيفري ندارند بلكه مسئوليت مدني دارند و فقط از آن ها مي توان وجه چك را طلب كرد.